Ar re a zo sot mat gant ar bale pe ar redek eo diaes dezhe chom bac’het er gêr. Bez’ zo tud ivez hag a rank  dispign o nerzh, a-hend all e krogont  d’en em zialañ war o gwreg, o gwaz, o bugale, o c’hi, o yar… Setu displeget amañ dindan un diskoulm splann hag aes evite. Ar c’horonabale ne goust netra met efedus-tre eo. Ar c’hontrol eus ur bern traoù a vez kinniget deomp hiziv an deiz. A-benn nebeut ne vo ket ken bac’het al lodenn vras eus an dud … sañset. Ar c’horonabale-mañ a servijo evit ar wech kentañ neuze !

Petra e ranker kaout evit kas da benn ur c’horonabale?

– Un ti gant ul liorzh. N’eo ket ret kaout 100 devezh-arat. Ul liorzh vihan a zo mat a-walc’h. Pa vez moaien ober tro-dro an ti eo gwelloc’h. D’ar paour kaezh re a zo o chom en ur ranndi e vo kinniget un dra all diwezatoc’h, e ken kaz  ma vefe ret chom bac’het betek fin ar bed…. Ar re o deus 100 devezh-arat liorzh hag ouzhpenn n’eo ret dezhe lenn ar pez a heuilh.

– 10 bouton hag a chom eus armelioù-voger pe eus  tiretennoù kozh IKEA.   Peotramant patatez bihan, serjantoù, kraoñ, bili bihan, kistin, bigerniel ( gwelloc’h hep al loen bev enne ), kanetennoù, stoufoù, maligorned ( gwelloc’h ivez hep al loen ), mez, lagadoù gwer ha forzh petra a vefe tamm pe damm rond, aes da dapout ha da lakaat en ho kodell. Kaoc’h sec’h kañvaled a vefe dreist, skañv eo ha tout an dud a oar emañ ar sportourien o stourmañ a-eneb ar bouez met diaes eo da gavout seurt kaoc’h e Breizh. A-benn nebeut gant ar cheñchamant hin, ne lârfen ket… Vioù ne vefe ket ur mennozh fur kennebeut  ha pa vefent poazhet en a-raok.

– Daou damm paper

– Un daol pe ul lec’h bras a-walc’h evit lakaat warnañ an daou damm paper hag an dek bouton.

Penaos aozañ an traoù ?

– Muzuliañ 100 metr tro-dro an ti. Pa vez re vihan an ti pe al liorzh e c’haller muzuliañ 50 metr. Evit kaout an hirder resis e ranker ouzhpennañ ur valeadenn tro-dro d’ur wezenn, tro-dro d’an oto, tro-dro d’ar poubellennoù a vefe lakaet war an hent. Ar pezh a gont eo kaout un tennad bale a 100 metr ( pe 50 metr). Met arabat mont er maez peogwir emañ bac’het pep hini er gêr !

– Skrivet vez war an daou damm paper. « Pinvidikoc’h » war unan ha » Paouroc’h » war an hini all. En un doare sklaer peogwir dre forzh treiñ e vez kollet o fenn gant ur bern tud.

– Lakaet e vez an daou damm paper pep hini war an daol en daou benn anezhi ha tost a-walc’h ouzh hent ar gerzherien. Evit kregiñ e vez lakaet an holl boutonoù tal-kichen ar paper « Paouroc’h ». Pep hini a chom pell a-walc’h diouzh e « vreur » evit ma vo aes tapout anezhañ en ur vale. Pa vez graet ur c’horonabale n’eus ket amzer da goll !

– Al lonkerien dour pe traoù kreñvoc’h a lako ur voutailh leun gant ar pezh a blij dezhe war an daol. Perak ket boutailhadoù Corona, ar bier mil vrudet eus Mec’hico hag a vefe efedus-tre a-eneb ar c’horona hervez an doktor Zapatta eus Acapulco.

-Ar re o deus c’hoant da sikour  ekonomiezh ar vro a yelo gant boutoù-koad ar re all, daoust d’o bilañs karbon euzhus, a raio gant Nike, Adidas, Puma…

Deomp dezhi !

– Aes tre eo. N’eo ket ret bezañ tremenet dre an ENA na dre lise Diwan Karaes ( an hini gwellañ a zo er vro hervez ar Figaro ! )

– Evit kregiñ e vez tapet ur bouton war an daol. Graet e vez tro-dro an ti hag al liorzh ha pa vez tremenet adare a-dal an daol e vez tapet ur bouton all. Setu betek ma ne chomo ket ken bouton ebet war an daol. Evit bezañ sklaer : emañ ar boutonoù bremañ e godell ar baleer/ valeerez. An dro war-lec’h e vez lakaet ar boutonoù e-tal ar paper « Pinvidikoc’h ». Keit ma vo startijenn, nerzh, plijadur gant ar baleer/ valeerez e vo graet evel-se. Keit ma chomo buhez enne. Ma n’eo ket sklaer deoc’h adlennit ar rannbennad-mañ !

-Ar re o deus muzuliet 50 metr a raio daou dro a-raok tapout ur bouton. Un taol fin neketa ?  N’eus ket moaien ober gant 25 metr ha pevar zro. Ur paotr eus Pouldreuzig a laboure er stal Henaff  en deus klasket ober-se met mall bras a oa gantañ bezañ kaset da ospital Kemper.

– Pep bouton a dalv 100 metr, 10 bouton a dalv ur c’hilometr. Kargañ ha diskargañ a dalv daou gilometr. Evit derc’hel soñj eus pet kargañ pe disgargañ zo bet graet e c’heller lakaet war an daol un tamm mein bihan bewech e vez tapet 10 bouton. An tamm mein-se, dastumet en ur vale, a dalvo ur c’hilometr neuze. Furoc’h ober mod-se m’ho peus aon da goll ho spered dre forzh treiñ. Ar pezh a zo c’hoarvezet gant tud n’int ket bet poellek a-walc’h evit  chom a-sav.

Diwallit mat memestra.

Bez’ zo tud hag a zo deuet sot en ur dreiñ evel-se tro-dro o zi. Setu un nebeud alioù evit chom gant ur spered lemm hag ur c’horf yac’h :

– Bezañ pinvidokoc’h pe paouroc’h gant ar boutonoù  ‘zo un tamm evel c’hoari en un eskemmdi gant ar c’hCAC40 pe ar Nasdaq. N’eo ket aes dihanañ. Ur seurt dramm eo. Gwelloc’h eo lakaat bewech un termen. An termen a cheñcho hervez live an dud met pep hini a ranko kavout pegoulz e vo mat dezhañ/dezhi lakaat harzh.

– Cheñch tu. Daou zañjer ‘zo. Unan gant ar gar. Dre forzh treiñ war memes tu e teuio kreñvoc’h ar gar a zo war an diavez, ha moanoc’h an hini all. Kentoc’h divalo eget dañjerus e vo. Met dañjerus kenañ e c’hall bezañ evit ar spered. Breur an enklasker Raoult en deus displeget sklaer en deus gwelet tud o koll o spered dre forzh treiñ tro-dro o zi. Sportourien o deus klasket ober ur marathon pe un trail ha mall bras a oa bet gant o zud klask war-lerc’h ar SAMU.

– Cheñch hent : pa vez gouiet mat tre petra a dalv 100 metr e c’heller dont er-maez un tamm eus hent « ofisiel » ar 100 metr.  Ober teir gwech tro an oto kentoc’h eget div wech tro an oto hag ur wech tro ar boubelenn da skouer. Deoc’h c’hwi da ijinañ hentoù dic’hortoz en ho liorzh bihan. Met ne dle ket bezañ un digarez evit truchañ !

Testenioù hag evezhiadennoù

– «  Koronabalerien ha koronabalerezed kaer ! Evel prezidant kevredigezhioù ar goronabalerien hag ar c’horonabalerezed Breizh Izel on laouen o tisklâr deoc’h ez ofisiel e vo eus ar c’horonabale er Choarioù Olimpik kentañ. Bez’ eus un dalc’h koulskoude peogwir den ebet na oar pegoulz e vo echu gant ar c’hleñved-mañ. Met bezit sur e raio ho prezidant muiañ karet e seizh gwellañ evit ma c’hoarvezo an diskoulm-se an abretañ posubl… » Fañch ar Graet. Gwengamp.

– « Ma gwreg zo sot gant ar c’horonavale. Etre 5 ha 10 km a gerzh bemdeiz. Ha keit emañ hi o treiñ emaon ar mestr adare war zapet an Tele. Gallout a ran bremañ sellet ouzh traoù a blij din. A-raok he doa lakaet he c’hrabanoù war an Tele hag  e ranken heuliañ he dibaboù na oant ket ma re tamm ebet : Koh-lanta, The voice, ar medisin a oar pep tra, ar paotr Plaza a ra ton d’ar merc’hed ouzhpenn 50 vloaz dezhe… Klask a ran lâr dezhi mont da vale d’an noz, war-lerc’h koan hag e c’hellin sellet ouzh filmoù, krogadoù mell-droad hag abadennoù dedennus ». Paul Henaff. Plevin.

– « Redek ur marathon e stumm ur c’horonabale eo ma fal. Ouzhpenn 420 tro ! Skuizhañ ma c’horf diwar kerzout a rankan ober bemdeiz. Emaon o vont da goll ma spered. Er penn kentañ ez aen da vale er-maez met re start e oa evidon chom dindan ar c’hilometr aotreet. Tost da 500 € am eus ranket paeañ peogwir an archerien zo kouezhet warnon meur a wech ! Met n’eo ket aes redek tro-dro d’an ti. Ar plegoù zo re grenn ha kammdroioù zo e pep lec’h. Ne vern, gallout a rin lakaat ma anv er Guiness Record ! »  Denez Hinault. Penmarc’h

– « An dra-mañ ne blij ket din tamm ebet. Kalz gwelloc’h e vije din c’hoari gant ma zabletenn muiañ garet. Setu an diskoulm am eus kavet. Sentiñ ouzh ma zud a zlean ober  bep ur mare. Evit ma vo berroc’h ar binijenn e tapan 2 pe 3 bouton bep tro. Kalz buanoc’h ez a an traoù mod-se. Hag an amzer am eus gounezet o truchañ a vez tremenet ganin war ar  c’hador-brec’h a zo e penn al liorzh, a-dreñv ur wezenn fonnus. Ken dalc’het emañ ma zud gant o zele-labour ma ouzon mat-tre ne zeuont ket da lakaat ur sell warnon. Laouen emaint o welet niver ar boutonoù o tigreskiñ hag o kreskiñ buan  war an daol ha mat pell-zo… Met mar plij, ne lârit ket mann ebet dezhe ! » Kevin X eus…….

– «  Chañs ‘meus da gaout  ur presbital hag ul  liorzh bras a-walc’h. Koronabale a ran en ur bediñ Doue ma chomfe ar virus pell diouzh ma fideled. Ur bedadenn a ran bep tro evit a re a zo bet kaset d’an anaon gant ar virus, evit ar re a zo tapet fall gantañ  hag evit ar re a zo o vont kuit dizale. Ur bern tud me a lâr deoc’h ! Doue d’o fardono ! Un Ave a lâran da gentañ  hag ur Pater war an dro war-lerc’h. Abalamour da se e rankan koronabale e-pad pell c’hoazh…Met ret eo sentiñ ouzh an Aotrou Doue en deus kaset ar c’hleñved-mañ deomp abalamour d’hor pec’hedoù. Klevet ‘meus e oa bet skarzhet dour benniget gant ur viñsaskell war gristenien e Sri Lanka. Ma vefe graet amañ ar memes tra e c’houlennan e vefe graet gant dour benniget eus Lourdes ha ouzhpennet Klorokine ennañ. ». Tad Fañch. Kerneblec’h.

– «  Me ‘zo 99 vloaz ha graet an eil brezel bed ganin e India. Dibabet ‘meus bale  100 gwech 25 metr em liorzh bemdeiz gant ur gerzherell evit stourm a-eneb ar C’horonavirus. E soñj e oan rastell 1000 lur d’ar muiañ. ‘Benn ar fin ‘meus gallet kaout 18 million lur en ur miz ha n’eo ket echu ! Ken brudet hag ar rouanez on deuet da vezañ. N’em eus ket heulhiet en un doare strizh reolennoù ar c’horonabale. C’hwi a oar mat e vez graet mod all bepred gant ar Saozon. Met spered ar c’horonabale ‘zo ganin. Bale a rin betek ma vo 100 vloaz din ! » Tom Moore. Bedfordshire. Bro Saoz.

Herve Saliou